Hiện nay, bên cạnh các loại hình du lịch phổ biến như: du lịch tâm linh, du lịch văn hóa, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch chữa bệnh,… du lịch ẩm thực đang ngày càng trở thành xu thế và chiếm vai trò không hề nhỏ trong sự phát triển du lịch địa phương. Theo Tổ chức Du lịch thế giới, cơ cấu chi tiêu của du khách trong chuyến du lịch thì đến 1/3 là chi tiêu cho nhu cầu ẩm thực. Các quốc gia có nền công nghiệp du lịch phát triển như Trung Quốc, Hàn Quốc,… đã sử dụng rất thành công văn hóa ẩm thực trong chiến lược tuyên truyền, quảng bá điểm đến rất thành công.

Nhận thấy tầm quan trọng của ẩm thực trong phát triển du lịch, thời gian qua, Đồng Tháp đã rất chú trọng khai thác văn hóa ẩm thực đặc trưng của địa phương trong việc xây dựng các sản phẩm du lịch; gắn chặt ẩm thực với định vị sản phẩm đặc trưng ở các khu, điểm du lịch trọng điểm của Tỉnh nói chung và các địa phương nói riêng. Cổng Thông tin Du lịch Đồng Tháp sẽ giới thiệu đến quí bạn độc, du khách những món ăn dân dã nhưng vô cùng độc đáo, hấp hẫn của “vùng đất Sen hồng”. Ở bài viết kỳ này, chúng tôi xin giới thiệu các món ăn được chế biến từ Sen mang đậm chất “Đất Sen hồng”.

Bài 1: Tinh tuý ẩm thực từ “Sen”

Ðồng Tháp Mười là vùng đất trũng nhưng lại phù hợp cho loài cây sống trong bùn và vươn lên khỏi mặt nước. Trên con đường khẩn hoang của mình, người dân Ðồng Tháp đã được thiên nhiên bạn tặng loài cây sen và họ đã biết tận dụng cây sen từ vẻ đẹp đến công dụng y học và ẩm thực. Cây sen là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Cây sen có nhiều bộ phận, mỗi bộ phận công dụng đều khác nhau. Từ những hiểu biết y học về cây sen, người dân Ðồng Tháp đã vận dụng vào ẩm thực làm ra những món ăn ngon không chỉ để no mà còn tốt cho sức khỏe.

Cánh hoa sen chiên giòn:

Có lẽ đối với nhiều người cánh hoa sen chiên giòn nghe thật lạ lẫm nhưng tại Đồng Tháp đây là một món ăn quen thuộc, các nhà hàng đã đưa món ăn này vào thực đơn và được thực khách rất yêu thích. Chế biến món cánh hoa sen chiên giòn đơn giản như làm các món chiên khác. Nguyên liệu gồm cánh hoa, bột chiên giòn và dầu ăn. Cánh sen được phủ bột chiên, cho vào chảo dầu sôi, chiên vàng đều hai mặt và vớt ra, để ráo dầu. Món ăn chế biến dễ mà khó vì cánh sen mỏng, nếu ít bột quá sẽ cháy mà nhiều bột quá sẽ cứng. Khi làm bột phải thật mịn, lớp bột bám vừa đủ, chiên vừa tới là vớt ra. Cánh hoa sen chiên ăn vào miệng giòn tan như bánh snack. Trong đông y, cánh hoa sen có tác dụng làm dịu dạ dày nên dùng làm món ăn vặt rất thích hợp.

Trong đông y, cánh hoa sen có tác dụng làm dịu dạ dày

Cơm hạt sen

Hạt sen được bóc vỏ, bỏ nhụy, luộc vừa chín tới. Gạo tẻ dùng nước luộc hạt sen nấu cho vừa chín thành cơm sau đó trộn hạt sen luộc với cơm, đậy nắp nồi lại để lấy hơi khoảng 5 - 10 phút sau đó bày ra đĩa để ăn như cơm trắng. Với món cơm này người ăn có thể thưởng thức được vị ngọt của cơm, vị bùi của hạt sen và phát huy được những công dụng của hạt sen giúp thanh mát cơ thể.

Cơm sen là món ăn mà bất cứ khách du lịch nào cũng yêu thích khi đến Đồng Tháp

Cơm lá sen gạo huyết rồng

Giống gạo từ lúa huyết rồng - giống lúa mọc trong vùng đất ngập lũ, nhiễm phèn ở lưu vực đồng bằng sông Cửu Long. Không chỉ đẹp mắt, gạo huyết rồng chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, tốt cho sức khoẻ, đầy đủ tinh bột, chất đạm, chất xơ, vitamin (B1, B2, B3, B5, B6…), các nguyên tố vi lượng (canxi, sắt, magie, kali…). Gạo huyết rồng (còn được gọi là gạo lức) sau khi ngâm đem vo nhẹ một nước sau đó trộn với hạt sen nấu cho vừa chín tới. Lá sen, chọn những lá thật già và to, rửa sạch để ngửa bề lá xanh lên trên cho cơm gạo lức vừa nấu chín vào sau đó gói lại và lật ngược lá sen để không cho hơi nóng thoát ra ngoài.

Với món ăn này người thưởng thức cảm nhận được vị béo và ngọt của gạo huyết rồng, cơm được ủ trong lá sen nên rất ấm và có vị thơm thoang thoảng của lá sen do bị sức nóng của cơm làm héo. Món này phải ăn chậm, nhai kỹ mới thấm được cái ngọt của tinh bột và hạt sen. Để làm tăng sự hấp dẫn của món ăn và kích thích khẩu vị của thực khách, cơm gói lá sen có thể ăn kèm lạp xưởng, trứng và rắc thêm một chút hành tươi thái nhỏ.

Ngoài cơm nấu/hấp còn có cơm chiên gói trong lá sen. Cơm sau khi được nấu chín thì đem chiên cùng thịt, lạp xưởng, hạt sen, đậu hà lan, cà rốt, trứng… Sau đó, người ta bó trong lá sen và đem ủ nóng, khi nào phục vụ thì sẽ bỏ ra. Vị ngon đậm đà của cơm chiên cùng các loại nguyên liệu kết hợp với hương thơm của lá sẽ làm thực khách nhớ mãi không quên món ăn tuyệt vời này. Cơm huyết rồng đã trở thành món đặc sản thể hiện được nét tinh tế trong ẩm thực của người dân Đồng Tháp.

Cơm lá sen gạo huyết rồng - đặc sản thơm ngon nổi tiếng ở tỉnh Đồng Tháp

Gỏi ngó sen

Ngó sen non được rửa sạch cắt từng đoạn từ 4 - 5cm sau bó trộn với giấm chua, thêm đường, bột ngọt, một ít muối cho vừa ăn. Tôm đất cỡ lớn, rửa sạch, hấp cách thủy cho vừa chín, bóc bỏ vỏ sau đó trộn với gỏi ngó sen thêm ít đậu phộng rang, rau răm cắt nhuyễn, chấm với nước mắm tỏi ớt. Nét đặc sắc trong món ăn này là ngó sen rất giòn và ngọt vì ngó sen ở đây là nguyên liệu sẵn có, vừa hái lên được làm gỏi ngay. Trong khi đó, gỏi ngó sen ở các vùng khác không được ngọt và giòn do sen là loài cây sống trong nước nên khi vận chuyển đến các vùng khác sẽ bị héo. Ngoài nguyên liệu chính là ngó sen thì món gỏi ngó sen có thể dùng tôm, thịt gà, tai heo, thịt ba rọi,…tùy theo sở thích riêng.

Gỏi ngó sen tôm thịt là món ăn rất phổ biến tại Đồng Tháp

Chè sen

Hạt sen được xem là một dược liệu quý trong Đông y và rất tốt cho sức khỏe chúng ta. Vì vậy chúng được dùng để chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Trong đó phổ biến nhất có lẽ là chè hạt sen.  Đặc biệt hạt sen có thể kết hợp với nhiều loại ngũ cốc, trái cây để cho ra các loại chè khác nhau như: chè hạt sen nấu đường phèn, chè hạt sen long nhãn, chè hạt sen đậu xanh…kết thúc bữa ăn mà tráng miệng bằng món chè sen nước cốt dừa có tác dụng nhuận trường làm thanh mát cơ thể hay món hạt sen luộc, hạt sen rang. Ðặc biệt, có thể thưởng thức sữa sen - một loại thức uống được bào chế từ sữa của hạt sen non kết hợp với sữa tươi nguyên chất, nước tinh khiết và đường. Loại thức uống này được làm lạnh trước khi uống nên có thể giải khát tức thời và giải nhiệt cơ thể về lâu dài do tính nhuận trường của hạt sen non.

Chè hạt sen

Canh củ sen

Củ sen thường được dùng nấu canh, đặc biệt là các món hầm bởi nước dùng sẽ ngọt và ngon hơn. Các món ăn quen thuộc có củ sen hầm sườn non hoặc củ sen hầm chân giò… Đặc biệt phần củ sen sau khi hầm ăn cũng rất ngon, chứ không như một số nguyên liệu khác chỉ hầm lấy nước còn cái thì bỏ.

Canh củ sen

Củ sen chiên giòn

Củ sen có vai trò điều hoà nhịp tim và huyết áp, ngoài làm món hầm thì đem chiên giòn sẽ có thêm được một món ăn vừa ngon vừa bổ. Củ sen rửa sạch, gọt vỏ rồi dùng dao thái thành những lát mỏng. Sau đó ngâm trong 1 tô nước sạch có pha với giấm gạo (hoặc giấm táo trong khoảng 5 – 10 phút thì vớt củ sen ra, để cho ráo nước. Cuối cùng thì dùng khăn giấy thấm hết nước trên những lát củ sen để lát củ sen khô hoàn toàn. Đặt 1 chảo dầu lên bếp, khi dầu nóng già thì cho những lát củ sen vào chiên cho chín vàng giòn. Vớt ra để ráo dầu và xóc với ít muối, tiêu cho thấm gia vị sẽ rất ngon.

Củ sen có tác dụng điều hoà nhịp tim và huyết áp

Ngoài các món được chế biến tinh tế và trang trí cầu kỳ, các món ăn chơi từ sen như hạt sen luộc, hấp, hạt sen nướng mọi, hạt sen rang cũng được khách du lịch rất ưa chuộng khi đến Đồng Tháp.

Tinh hoa ẩm thực là cầu nối hữu hiệu để giới thiệu và quảng bá hình ảnh của một nền văn hóa. Nếu như món phở Việt đã được vinh danh là linh hồn của ẩm thực Việt Nam, trở thành món ăn được đông đảo bạn bè quốc tế biết đến và yêu thích. Thì ẩm thực Đồng Tháp với các món ăn chế biến từ Sen không chỉ ngon miệng mà còn tốt cho sức khoẻ đã và đang chinh phục được những vị khách khó tính nhất.

Khánh Vân